Wat zijn de geheime oorzaken van burn-out?
Waar en waarom is het zo koud bij een burn-out?
Eén van de cursisten in deze training is Frida: een jonge dame van 35 jaar, getrouwd en 2 kids.
We beginnen met een voorstelrondje.
Frida vertelt over schaatsen als grote hobby.
Het is oktober, de winter staat voor de deur en Frida vertelt over de vorige winter.
Ze dacht dat het ijs sterk genoeg zou zijn, maar ze kwam terecht in een wak.
Hatseflats, da’s schrikken zo’n koud pak, brrrr!
Ze is door het ijs gezakt.
Ze dacht dat ze sterk genoeg zou zijn.
Ze zakte ook met zichzelf door het ijs.
Ze gleed in een burn-out.
Finaal onderuit.
Sindsdien is ze wel wat opgekrabbeld, maar het houdt niet over.
Ze wil op zoek naar de geheime oorzaken van burn-out.
Als boerendochter weet ze van van aanpakken.
Even uitrusten en dan gewoon de schouders eronder dacht ze eerst.
Hoppa, gewoon gaan met die banaan dacht ze.
Ja, dat dacht ze.
De eerste twee maanden was boodschappen doen al een probleem.
Ze deed er 120 minuten over om een boodschappenlijstje te maken.
Ze kreeg ze tussen de oren gewoon niet op een rijtje.
Frida woont in een klein dorp in Friesland.
Niet zo piepklein trouwens.
Er zijn namelijk 2 friettenten, er is een Chinees en er is ook een redelijk grote supermarkt.
Maar het dorp is wel klein genoeg dat veel mensen elkaar kennen.
Via via hoorde ze, dat er over haar geroddeld werd.
Haar burn-out werd na pakweg een maand niet meer zo serieus genomen.
Frida is best knap en gaat nou eenmaal met een glimlach door het leven.
Als droeftoeter door het dorp lopen is gewoon niet haar ding.
En ja haar man en de 2 kids moeten toch wat te eten hebben nietwaar?
Dus moet je boodschappen doen.
“Kijk, staat ze daar weer te shinen bij het afwegen van de druiven” werd er over haar gekletst.
Na een maand wilde Frida het niet meer over de burn-out hebben: bang dat ze als saaie zeur zou overkomen.
Maar zelden kwam ze thuis met wat er op het boodschappenbriefje stond.
Ze vergat altijd wel 1, 2 of 3 artikelen.
Totaal geen focus.
De bedrijfsarts vond dat ze het beste een paar uurtjes per week kon blijven werken.
“Dan blijf je bij ons aangesloten en wij bij jou” zei hij.
Als Frida erover vertelt, zie ik bij haar blinde paniek.
Eerst wordt ze boos en daarna barst ze in snikken uit.
Ze verontschuldigt zich.
“Ik doe dit normaal echt niet hoor” snikt ze.
“Maar daar een paar uurtjes per week werken, dat kan ik gewoon niet opbrengen”.
We zoeken op internet en downloaden een lijst met symptomen van een burn-out.
In rustig tempo nemen we deze lijst door.
Halverwege barst ze weer in huilen uit.
Ze dacht eerst dat ze wat overspannen was.
Maar het is gewoon een burn-out.
Een echte.
Een heuse, dikke vette burn-out.
De zogenaamde oorzaken van een burn-out, ja die weet ze wel.
Maar weet ze de geheime oorzaken van burn-out?
Wat zijn de geheime oorzaken van burn-out?
We zijn bezig met een voorstelrondje in een groep van 8 cursisten.
Ze volgen De Personal Power Training.
Deze training gaat over De Bron.
De Bron van je leven, van je lichaam, van je ziel en van je talenten.
Dan kom je thuis bij jezelf.
Frida vertelt over haar werk.
Ze is roostermaker op een school en maakt de roosters.
Naar buiten toe lijkt het, alsof de school het allemaal goed voor elkaar heeft.
Achter de schermen is het een ander verhaal.
Ze verzorgt ook de inroostering van de vergaderingen met en voor het management.
Dat doet ze samen met een collega.
Maar als puntje bij paaltje terechtkomt, dan piept haar collega er tussenuit.
Uiteindelijk wordt Frida door de meeste personen erop aangesproken, als er met het rooster iets niet klopt.
Ze vertelt over een voorval, waarbij een docent een week van tevoren besloot om naar een cursus te gaan.
Twee dagen later werd Frida zelf ziek.
De volgende week ging ze weer werken, maar die collega had het niet geregeld.
Nou, da’s dan lekker.
Dan krijg je the whole shebang over je heen.
Een klas met boze studenten.
De conciërge.
De docent.
En de directeur.
En niemand die zich afvraagt, hoe deze fout heeft kunnen ontstaan.
Er is een fout gemaakt en iemand moet ervoor boeten.
De guillotine zal en moet vallen.
Chop chop.
Er is geen samen.
Het gaat er soms hard aan toe.
Het is nooit genoeg.
En het is ook nooit goed genoeg.
Frida heeft de prestaties van haar en van haar collega naast elkaar neergelegd.
Frida werkt officieel op papier 32 uur per week.
Haar collega werkt fulltime.
Maar feitelijk gezien maakt Frida de roosters.
Haar collega draagt er weinig aan bij.
Daarnaast doet Frida er ook nog wat administratieve taken er bij.
Omdat het allemaal wat veel is, zit ze `s-avonds ook nog wel eens een uurtje achter de PC.
En ook wel eens op zondag.
“Want als ik het niet doe, dan doet niemand het”.
“Want, als ik het doe, dan doe ik het goed!” zegt Frida.
De combinatie van hard werken en perfectionisme is een ideale voedingsbodem voor een burn-out.
Veel mensen denken dat dit geheime oorzaken van burn-out zijn, maar het zit net even anders.
Perfect!
Kan niet missen.
Net als bij toverrijst.
Alleen toverrijst is klaar met 7 minuten koken.
Om een goede burn-out op te bouwen, daar doe je minimaal 7 jaar over.
Een jaartje hard werken dat gaat je de kop heus niet kosten.
Bij een burn-out ben je niet gewoon overspannen.
Je zakt finaal door het ijs.
Dat is echt andere koek.
Dan weet je links niet meer hoe je het rechts hebt.
Terwijl Frida dit allemaal vertelde, waren we stil.
De meeste cursisten betreden enigszins aftastend de trainingsruimte.
Als ze de andere cursisten zien, dan denken ze vaak dat ze de enige zijn met een rugzakje.
Dat is bij Frida ook zo.
Niemand had in de gaten dat ze een stevige rugzak vol met zich meesjouwt.
Waar en waarom is het zo koud bij een burn-out?
Bij een voorstelrondje vertellen de meeste cursisten meer over hun werk dan over zichzelf.
Dus komt er een tweede voorstelrondje, waarbij de cursisten zichzelf voorstellen.
Verliefd, verloofd, getrouwd, gescheiden, wel of geen kids, hobby’s, etc.
Dat geeft de persoon al wat meer kleur.
We doen nóg een voorstelrondje.
Ja heus, een 3e voorstelrondje.
Ik werk namelijk veel met familieopstellingen.
Daarmee krijg je je blauwdruk helder.
Dan ga je je blokkades snappen.
Ook de kringetjes waar je al jaren in ronddraait.
En -nog veel belangrijker- de openingen.
Zodat je in het leven minder stroom tegen hebt.
Zodat je een keertje lekker op de golf mee kunt surfen.
Een familieopstelling kan trouwens best confronterend zijn.
Het kan je als cursist wat overvallen.
Daarom doen we dit derde voorstelrondje.
Ik vraag de cursisten te vertellen hoe het er als kind thuis aan toe ging.
Vaak ontstaat daarna de familieopstelling als vanzelf.
We gaan op zoek naar de geheime oorzaken van burn-out.
Frida vertelt, dat haar ouders een melkveebedrijf hadden met 150 koeien.
Dat is best aanpoten.
Vroeg opstaan om de koeien te melken en daarna naar school.
Chop chop.
Het reilen en zeilen van het hele gezin werd afgestemd op de koeien.
De koeien voor, de koeien na, de koeien tussendoor, altijd en overal die koeien.
Boe-hoe.
“Het lijkt wel of de koeienstal de huiskamer is” verzucht Frida.
We zijn stil.
We voelen met haar mee.
“Bovendien was het in de winter in de koeienstal lekker warm, maar in de huiskamer was het altijd steenkoud” vertelt Frida.
Ik vraag haar naar de temperatuur in de woonkamer.
Ze legt uit, dat haar ouders erg spaarzaam zijn.
In de winter staat de thermostaat nooit hoger dan 14 graden Celcius.
“Haha, 14 graden Celcius, geintje zeker” Vraag ik?
“Nee, echt 14 graden” antwoordt Frida.
“Wat denk je waarom we nu een waterbed hebben, dat is zo enorm lekker warm in de winter”.
En ze vervolgt: “Als het waterbed bij mijn ouders gestaan zou hebben, dan had ik er een wak in moeten slaan”.
We krijgen de slappe lach, ook al is het wat awkward.
“En dan heb ik het nog niet over hoe mijn ouders met elkaar omgaan” gaat Frida verder.
“Qua gevoelstemperatuur lijkt het soms een heuse iglo”.
Frida vindt, dat haar moeder wel wat op Mrs. Bouquet lijkt.
Op de tosken biten en troch gaan (lieve Friezen ik ben import en hoop dat ik dit goed schrijf).
Op de tanden bijten en doorgaan.
Ze vertelt dat moeder op alles en iedereen wel wat commentaar heeft.
Het is niet snel goed of goed genoeg.
Vader spendeert liever tijd bij de koeien dan bij zijn vrouw of bij het gezin.
“Klara nummer 5 geeft meer warmte dan us mem” zegt Frida”.
Pijnlijk.
Wel komen we dichterbij de geheime oorzaken van burn-out.
Wel ging vader met ons te schaatsen vertelt Frida.
Elke winter.
Op natuurijs en ook op de ijsbaan in Thialf.
Er zou en moest geschaatst worden.
Ook als ik geen zin had.
Ook als ik een zondag lekker met vriendinnetjes wilde spelen of wilde uitslapen.
Altijd maar doorgaan.
“Net zoals met roosters maken, altijd maar doorgaan”? vraag ik aan Frida?
Het knapt bij Frida.
Huilen.
Eerst een beetje.
Het huilen proberen tegen te houden.
Dat lukt niet.
Het diepe huilen van besef.
Zeg maar zo’n grote Japanse gong op zielsniveau.
De familieopstelling over de burn-out van Frida
We zijn de hele ochtend bezig met de 3 voorstelrondes van alle 8 de cursisten.
Ook mijn co-trainer Rijna en ik vertellen over ons gezin van herkomst.
Relax, daar gingen dingen ook niet van een leien dakje.
Daarna lunchen we.
Frida stelt haar gezin van herkomst op.
Nu komen we bij de kern van de geheime oorzaken van burn-out.
Eerst haar ouders.
Ze kiest een vrouw als representante voor haar moeder en een man als representant voor haar vader.
Ze plaatst haar ouders in de trainingsruimte met een meter tussen hen in.
Ze staan met een hoek van 45 graden van elkaar afgewend.
Vader kijkt naar moeder.
Hij zoekt contact met haar.
Moeder kijkt onverstoorbaar naar voren.
Kijk …
Even wat tekst en uitleg …
Je kunt met een bootje van Harlingen naar Terschelling varen.
Je kunt een bootje met lekker veel PK’s huren.
Je kunt uitrekenen hoe lang je er over doet om van Harlingen naar Terschelling te varen.
De werkelijkheid is, dat je sneller of langzamer vaart, dan dat je dacht.
Er is namelijk een sterke stroming onder water.
Je kunt stroom mee of stroom tegen hebben.
Dit is de essentie van een familieopstelling.
Het maakt de onderstroming in je leven duidelijk.
Frida vond vader altijd afstandelijk en kil.
Deze opstelling laat een andere dynamiek zien.
Om de één of andere reden is maakt moeder een wat harde en kille indruk.
Vader zoekt contact.
Vader klopt bij moeder op de deur, maar moeder doet niet open.
Vandaar dat vader relatief veel tijd spendeert bij de koeien, want daar is warmte.
We nemen de tijd, zodat de opstelling ook echt bij Frida binnenkomt en landt.
Zijn dit de geheime oorzaken van burn-out?
Tevergeefs op de deur kloppen bij een burn-out
Ik vraag Frida of zij wel eens tevergeefs op de deur van moeder heeft aangeklopt.
“Ja that’s the story of my life” zegt ze.
“Ik kwam natuurlijk wel eens bij vriendinnetjes thuis en daar was de sfeer heel anders, ontspannen, daar werd gelachen en zo”.
Frida vertelt, dat ze zich naar haar moeder altijd heeft ingehouden.
Altijd bang voor kritiek.
Als ze een 8 haalde, dan was het sneu dat ze geen 9 haalde, etc.
Het voelt nou niet echt welkom bij moeder.
En vader was met de koeien bezig of we gingen te schaatsen met hem.
Ook dan moest er altijd een schepje er bovenop.
Ik vraag of ze de overeenkomsten met haar werkgever ziet.
Het antwoord ploft binnen bij Frida.
Dit zijn de echte geheime oorzaken van burn-out.
Bij beider ouders voelt het niet echt welkom.
En de band tussen vader en moeder heeft ook niet echt veel warmte in zich.
In haar baan heeft ze veel te maken met het management.
Frida vindt dat daar weinig warmte zit.
Net als bij moeder.
En ze heeft te maken met de docenten.
Die gaan bij voorkeur hun eigen gang.
Net als vader.
En tussen het management en de docenten zit niet echt veel warmte.
Dit zijn de geheime oorzaken van burn-out
Als kind ben je uiteraard meer dan welkom bij je ouders.
Ze hebben je met liefde verwekt op een moment van liefde.
Ze zijn niet `s-ochtends opgestaan met de vraag hoe ze jouw leven op zijn kop kunnen zetten.
Integendeel.
Ze hebben uit liefde veel voor je gedaan.
Met evenveel liefde hebben ze ook dingen voor je gelaten.
Maar niet elke ouder straalt dat 100% uit.
De kinderziel snapt dat niet meteen.
De kinderziel gaat zichzelf verwijten.
Zichzelf op de kop geven.
En gaat aan de slag.
Gaat hard werken.
Gaat zich een slag in de rondte werken.
Om de goedkeuring, de liefde en de waardering van moeder en vader te krijgen.
Zo kun je in een spiraal terecht komen van hard werken, totdat je leven als een kaartenhuis in elkaar stort.
Grote kans, dat er dan in jou ook even weinig warmte zit.
Je warmte is dan opgebrand.
Je warmte is dan burned-out.
Dan gaat het licht even uit.
Dat is de kern van de geheime oorzaken van burn-out.
Heb ik het goed gedaan?
Oprah Winfrey heeft duizenden mensen voor de camera gehad.
Minder bekende mensen en super bekende mensen.
Het opvallende is, dat zodra de camera’s ophielden te filmen, dat ze allemaal aan Oprah vroegen: “Heb ik het goed gedaan”.
Is dat niet de innerlijke vraag die we aan onze ouders stellen?
En hoe graag zouden we willen horen, dat ze oneindig van ons houden.
Van hier tot de maan en terug.
Dat we de beste zijn, de mooiste, de knapste, etc.
En dat we het voelen wat ze zeggen.
Het grote “Ik houd van je”.
Dat je mooi, goed en prachtig bent zoals je bent.
ALs je ouders het te weinig tegen je hebben gezegd, dan wil ik het graag tegen je zeggen.
Je bent mooi, goed, prachtig en getalenteerd, gewoon zoals je bent!
En doe jezelf alsjeblieft een plezier?
Laat niemand anders je iets anders wijs maken ok?
Dat is de eerste stap.
Dat je jezelf mooi en goed vindt, gewoon zoals je bent.
Wat daarbij kan helpen is dat elke avond voor het slapen gaan jezelf 3 complimenten geeft.
Deze complimenten kun je het beste in een schrift opschrijven.
Mensen die zichzelf afkraken of boos op zichzelf zijn, kraken ook anderen af en zijn ook boos op anderen.
Deze mensen worden er aan de binnenkant niet mooier op.
Positief in het leven staan, dat maakt je super mooi!
Maar dat komt niet vanzelf.
Soms moet je daar hard voor werken.
5 Super belangrijke tips voor langzaam maar zeker herstel uit een burn-out
De onderstaande tips zijn gebaseerd op de geheime oorzaken van burn-out, zodat je goed herstelt.
De eerste tip is dat je vierkant achter jezelf gaat staan.
De tweede tip is dat je met de ogen van je ziel naar je moeder kijkt.
Houd van haar.
Laat haar toe in je hart.
Wees gerust, als je haar helemaal in je hart toelaat, zul je niet meteen alle lelijke trekjes van haar overnemen.
Het zijn niet haar lelijke trekjes, maar het is pijn die ervoor kan zorgen dat je haar niet in je hart toelaat.
Doe dat dus alsnog.
Hoe meer je moeder in je hart kunt toelaten, hoe meer de warmte in jou weer groeit.
Hetzelfde geldt voor vader.
Dat is de derde tip.
Hoe meer je je vader in je hart toelaat, hoe meer de kracht in jouzelf groeit.
De vierde tip:
Het kan zijn, dat je ouders amper of te weinig tegen je hebben gezegd, dat ze van je houden.
Je zou zelf het initiatief kunnen nemen.
Zeg het tegen ze.
Als ze komen te overlijden en je hebt het over en weer niet tegen elkaar uitgesproken, dan heb je daar de rest van je leven last van.
Het zijn maar een paar woorden.
Deze 4 woorden kosten je veel energie of ze geven je juist veel energie.
Spreek deze 4 belangrijke woorden uit.
Daarmee geef je de ander en ook jezelf veel energie.
De vijfde tip:
Doe werk, dat je met hart en ziel kunt doen.
Bij Frida was er geen oprechte warmte tussen Frida en de taken die ze deed tussen Frida en haar collega, tussen Frida en het management, tussen Frida en de docenten.
Als er onvoldoende warmte is, dan gaat je dat kosten.
Dan kost je baan jou moeite.
Je salaris is dan eerder een pleister op de wonde in plaats van een blijk van waardering.
Dan ben je je eigen pain in the je weet wel waar :-).
Als je het roer om wilt gooien …
Als je minder met ratio en ego …
als je meer met hart en ziel wilt werken,
dan ben je bij mij aan het goede adres.
Als je richting burn-out gaat en ook de geheime oorzaken van burn-out wilt ervaren.
De cursisten die ik begeleid, hoeven maar 3 keer te solliciteren om hun droombaan te veroveren.
En hun sollicitatiegesprekken duren maar 30 tot 45 minuten.
Ze verlopen heel relaxed.
Als je solliciteert van uit ratio en ego, dan zit je in the survival modus.
Dan verover je die baan, omdat je dat van jezelf moet.
En niet omdat het kan.
Als je wilt oversteken van hoofd en willen naar plezier en bezieling, dan help ik je daar graag bij.
Overigens loop je dan wel het risico, dat je alsnog meer gaat verdienen dan vanuit hoofd en wilskracht.
Hoe dat zit, dat leg ik je liever een keertje persoonlijk uit ok?
Hoe dat je tijdens salarisonderhandelingen meer gegund wordt.
Wil je familieopstellingen een keertje aan den lijve meemaken?
Wil je je een dag lang onderdompelen?
Niet in knokken en strijden?
Maar in werken met hart en ziel?
Zodat werken niet meer als werken voelt?
Maar als plezier?
Omdat je bijdraagt aan een ander?
En omdat die ander oprecht dankjewel tegen je zegt?
Klik dan op Masterclass Familieopstellingen.
Met hart en ziel,
Bodo
P.s.: Frida heeft het afgelopen half jaar grote stappen gezet.
Ze heeft de burn-out code gekraakt.
Ze heeft de geheime oorzaken van burn-out ontdekt.
Ze is weer helemaal opgeknapt.
Ze heeft haar ontslag geregeld en kreeg een leuke premie mee.
Twee weken geleden belde ze me.
Op de één of andere belachelijke via-via manier kwam haar droombaan voorbij.
Ze is net begonnen als office-manager.
In een organisatie met Christelijke grondslag.
Waar mensen met respect met elkaar omgaan.
Ze omschrijft dit als een warm bad.
Ze kan het amper geloven dat ze er gewoon goed voor betaald wordt.
Hoe dit allemaal begon bij Frida?
Klik op Zo begon het bij Frida.
Evert van Tellingen
op 15 Mar 2019Bodo Agterhof
op 15 Mar 2019